خانه موزه شیخ محمد خیابانی یک بنای تاریخی در مرکز شهر تبریز واقع شده است. این بنا از آثار اواخر دوره قاجار واوایل دوره پهلوی می‌باشدکه در 19 مرداد سال 1384با شماره ثبت 12783به عنوان یکی از آثار ملی ایران در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
خانه در یک طبقه ساخته شده و شامل دو حیاط اندرونی و بیرونی است. حیاط بیرونی به فرم باغ ایرانی بوده که بعدها دستکاری شده‌است. بنا با حیاط بیرونی توسط دو ورودی ارتباط دارد که در امتداد این درها، دو راهرو دسترسی به سالن اصلی (طنبی) و اتاق‌های جانبی (گوشوار)را امکان‌پذیر می‌سازد.
بنا دارای یک سالن بزرگ (طنبی) به ابعاد ۶ در ۷ متر و دو اتاق در طرفین (گوشوار) و ۴ اتاق به عنوان فضاهای خدماتی در پشت گوشوارها است. نورگیر طنبی از هر دو حیاط اندرونی و بیرونی می‌باشد؛ در حالی که نورگیری گوشوارها فقط از حیاط بیرونی است. زیرزمین خانه در زیر طنبی واقع شده که دسترسی آن از حیاط اندرونی می‌باشد. در این خانه پلان و نما کاملاً قرینه‌اند. بنا دارای آجرکاری‌های دوره پهلوی است که در بالای هر کدام از پنجره‌ها فرم کتیبه‌های آجری متفاوت و به صورت قرینه‌اند. نمای حیاط اندرونی دارای آجرکاری با کتیبه‌های ساده گچی است.
سطح حیاط بیرونی به اندازه دو پله پایین‌تر از سطح کوچه و همچنین از سطح بنا نیز ۳ پله پایین‌تر می‌باشد و با انواع درختان میوه پوشیده شده‌است. در قسمت ورودی به حیاط بیرونی انباری وجود دارد که با استفاده از فضای جرز ساباط ساخته شده‌است. حیاط اندرونی در سه ضلع جنوبی، غربی و شرقی دارای فضاهای خدماتی است و تقریباً هم سطح با بناست.
شیخ محمد خیابانی در سال1297 هجری قمری مطابق با 1258 هجری شمسی و برابر با 1880 میلادی در خامنه از توابع شهرستان شبستر (70 کیلو متری تبریز، مرکز استان آذربایجان شرقی ) به دنیا آمد. پدرش حاجی عبدالحمید در پتروفسک از شهرهای قفقاز به تجارت اشتغال داشت. محمد تحصیلات ابتدایی را در زادگاه خود گذراند. سپس به پتروفسک رفت و در تجارتخانه پدرش به کار پرداخت. وی مدتی بعد به ایران بازگشت و در تبریز به تحصیل علوم دینی روی آورد و فقه و اصول را از حاجی میرزا ابوالحسن آقا انگجی فراگرفت. محمد برخلاف دیگر طلاب که به فراگیری فقه و اصول قناعت می‌کردند، ریاضیات و حکمت و طبیعیات و تاریخ و ادبیات را نیزآموخت و در اندک مدتی به مدارج علمی نایل شد و در مدرسه طالبیه تبریز به تدریس پرداخت.
وی در سال 1325 ق با دختر آیت اله سید حسین پیشنماز خامنه‌ای ( جد بزرگوار مقام معظم رهبری ) که به زهد و تقوا در تبریز بسیار معروف و پیشنماز مسجد جامع بود ازدواج نمود و پس از وفات ایشان، در مسجد جامع به جای وی اقامه جماعت نمود و قریب چهارسال ظهر‌ها در مسجد جامع و شب‌ها و صبح‌ها در مسجد کریم خان ( واقع در محله خیابان تبریز ) امامت جماعت را عهده دار بود.
پس از به توپ بسته شدن مجلس شورای ملی که اداره امور در تبریز مختل گردید، انجمن ایالتی تبریز برای بسامان کردن امور بر پا گردید که خیابانی از منتخبان آن بود. در همین ایام شیخ محمد از طرف انجمن مذکور و برای مذاکره و جلوگیری از خونریزی، همراه عده‌ای به محل اقامت عین الدوله قاجار اعزام گردید که نتیجه‌ای در بر نداشت.
پس از فتح تهران و تشکیل مجلس دوم، خیابانی به نمایندگی مجلس انتخاب شد. در پی التیماتوم روسیه به دولت ایران در سال 1329 ق، وی در مخالفت با آن در مجلس سخنرانی کرد و پس از آنکه دولت صمصام السلطنه التیماتوم را پذیرفت و مجلس را بست، به مخالفت خود ادامه داد و در پی دستگیری نمایندگان مخالف، راهی قفقاز شد و چندی را در پتروفسک گذراند. خیابانی پس از مدتی به تبریز بازگشت ولی به سبب آنکه تبریز در اشغال روسها بود و فعالیت سیاسی امکان نداشت، به تجارت روی آورد.
پس از انقلاب 1917 روسیه، زمینه برای فعالیت‌های سیاسی آزادی خواهان فراهم شد در همین ایام و بسال 1335 ق روزنامه تجدد توسط شیخ محمد خیابانی در تبریز منتشر گردید.
پس از انعقاد قرارداد 1919 در دولت وثوق الدوله که احساسات عمومی و ملی بر ضد این قرارداد برانگیخته شده بود، هواداران خیابانی در رجب 1338برابر با فروردین 1299در تبریز قیام کردند. پس از آن خیابانی در نطق‌های روزانه خود اصول کلی و اهداف قیام را برای هواخواهان خود بازگو می‌نمود. خیابانی در طول عمر شش ماهه نهضت و چندین بار در ضمن سخنرانی‌های خود در مقابل هزاران نفر با صدای رسا اعلام کرده بود: " هدف قیام ما عظمت ایران است و آذربایجان جزء لاینفک ایران و ایران جزء لایتجزای آذربایجان می‌باشد " او همواره بر استقلال قیام از قوای بیگانه تاکید داشت و استمداد از نیروهای خارجی را به شدت نفی می‌کرد.
با انتخاب مخبرالسلطنه بعنوان والی تبریز، وی مامور سرکوب قیام شده به تبریز آمد، چند روز پس از استقرار والی جدید در تبریز، به دلیل یورش قزاقها به خانه خیابانی، وی ناچار شد از راه پشت بام خود را به کوچه رسانده و به خانه همسایه و دوستش حاج شیخ حسنعلی میانجی پناه برد، روز بعد ( روز 22 شهریور ماه 1299 ) قزاقها در جستجوی وی به خانه حاج شیخ هجوم آورده و شیخ محمد خیابانی را که در زیرزمین این خانه مخفی شده بود به شهادت رساندند و آنگاه پیکر بی جان و خون آلود وی از خانه بیرون آورده را به عالی قاپو و نزد مخبرالسلطنه بردند. پس از کشته شدن خیابانی، خانواده‌اش به تهران مهاجرت کردند و پیکرش را که بطور موقت در گورستان امامزاده سید حمزه تبریز دفن شده بود در سال 1351 به تهران منتقل و در صحن حصرت عبدالعظیم حسنی به خاک سپردند.
وضعیت پارکینگ: ندارد
تلفن: 33348406-041