مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد
این مجموعه که امروزه به عنوان بزرگترین باغ و مجموعه تاریخی شهر تهران شناخته می‌شود منطقه‌ای، مسکونی اداری و سیاسی برای استفاده انحصاری خانواده پهلوی بوده است و از سال 1304 یعنی زمان قدرت گرفتن رضاخان تا 1357، مأمن آخرین سلسلهٔ پادشاهی کشور ایران محسوب می‌شود.
تور مجازی
با پیروزی انقلاب اسلامی ایران این مجموعه نیز همانند دیگر ابنیه سلطنتی با کاربری موزه‌ای تغییر ماهیت داد و روزانه پذیرای تعدادی از مردم بازدیدکننده شد. شکل‌گیری این منطقه و احداث باغ‌ها و برخی بنا‌های به جامانده در آن، عمدتاً مربوط به دوره قاجار است. این مجموعه که در حال حاضر بخشی از تهران بزرگ است در روزگاری نه چندان دور، چندین کیلومتر از شهر تهران فاصله داشت و بخشی از شهرستان شمیران منطقهٔ کوهپایه‌ای و خوش آب و هوای شمال (تهران) بود با توسعۀ شهر، تهران شمیران به عنوان منطقه یک تهران از مناطق بیست و دوگانه آن محسوب شد که البته مرز مشخصی بین این مناطق وجود ندارد. از دورۀ قاجار شمیران به سبب ویژگی‌های ممتازی که داشت مورد توجه اعیان و ثروتمندان و همچنین فرستادگان دولت‌های خارجی بود و هرکدام از آن‌ها سعی می‌کردند باغ‌ها و اراضی ییلاقی ممتاز این منطقه را به تملک خود درآورند.
پس از قدرت گرفتن رضاخان پهلوی به عنوان فرمانده ارتش و سردار سپه و پس از مدتی کوتاه با منصب نخست وزیری از آنجایی که برخلاف سایر اشراف و صاحب منصبان املاک موروثی قابل توجهی نداشت در پی آن برآمد تا باغ و عمارتی ییلاقی مانند بقیۀ دولتمردان دورۀ قاجار تهیه کند رضاخان در ابتدا باغی نه چندان، بزرگ با دو عمارت اندرونی و بیرونی به مساحت تقریبی هفت هزار متر مربع در محلهٔ جعفرآباد از توابع روستای امامزاده قاسم خریداری کرد که امروزه به عنوان موزهٔ مینیاتور استاد فرشچیان و ساختمان شمالی به همراه محوطهٔ اطراف آن شناخته می. شود در مدت زمان، کوتاهی چندین محله و باغ اطراف این ملک که هرکدام متعلق به یکی از اشراف دورۀ قاجار بود به رضاخان واگذار شد و به صورت یکپارچه به تملک او درآمد از این زمان به بعد، کل این منطقه به نام یکی از محله‌های، آن که همان سعد آباد بود، شناخته می‌شد. محله‌های سعدآباد با انقراض سلسلهٔ قاجار و شروع سلطنت رضاشاه پهلوی، سعدآباد که اکنون به صورت باغی بزرگ و یکپارچه با مساحتی بیش از هشتصد هزار مترمربع درآمده بود به عنوان املاک سلطنتی شناخته شد. بدین ترتیب برخی ساختمان‌هایی که قابلیت استفاده داشتند حفظ شدند و به دستور رضاشاه در نقاط مختلف باغ سعد آباد، کاخ‌های متعددی ایجاد شد. برخی از این کاخ‌ها بعد‌ها مورد استفادهٔ یکی از اعضای خانواده پهلوی قرار گرفت و برخی دیگر از آن‌ها برای استفادۀ امور، اداری، نظامی، خدماتی و غیره، مورد بهره‌برداری قرار گرفتند در این، مجموعه همچنین واحد‌هایی جهت تأمین برخی نیاز‌های روزمره، کاخ‌ها ساختمان‌هایی به عنوان گاوداری، مرغداری، اسطبل، گلخانه زمین‌های ورزشی و غیره ایجاد شد. در این زمان، سعدآباد از اهمیتی روزافزون برخوردار شده بود و بسیاری از جلسات مهم اداری، سیاسی و بین‌المللی همانند اجلاس سعدآباد 17) تیر (1316 در این محل برگزار می‌شد. در جریان وقایع جنگ جهانی دوم که منجر به اشغال ایران توسط قوای متفقین و استعفای اجباری رضاشاه، شد قدرت به محمدرضا پهلوی، پسر ارشد او انتقال یافت و در سال‌های بعد هرکدام از اعضای خاندان پهلوی ضمن مشخص کردن ارثیهٔ خود یکی از کاخ‌ها را جهت سکونت در اختیار گرفت؛ اما کالبد اصلی این مجموعه باغ تقریباً دست نخورده باقی ماند و شکل یکپارچهٔ خود را حفظ کرد در سال‌های بعد با به دنیا آمدن یا ورود افراد جدیدتر به خاندان پهلوی چند کاخ دیگر در این مجموعه ساخته شد.
با پیروزی انقلاب اسلامی و به امر امام خمینی (ره) کاخ‌های سلطنتی به منظور ایجاد موزه در اختیار دولت قرار گرفت و جزء اموال عمومی شد. به این منظور در زمان کوتاهی یکایک کاخ‌ها و ساختمان‌های سعدآباد جهت بازدید آماده و در‌های آن به روی مردم گشوده شد با توجه به دلایل متعدد و اینکه همۀ ساختمان‌ها با همان شکل، اولیه مناسب موزه شدن نبود بنا بر تصمیم سازمان میراث فرهنگی از برخی ساختمان‌های سعد آباد جهت ایجاد موزه‌هایی دیگر استفاده شد؛ این موزه‌ها شامل موزه‌های تخصصی هنر، گردشگری، علوم و غیره بودند. همچنین برخی دیگر از ساختمان‌ها به معرفی جنبه‌هایی از زندگی سلطنتی همانند پوشاک مورد استفاده ظروف گران قیمت و سلاح‌های شخصی آن‌ها اختصاص یافت. با عنایت به تنوع موزه‌هایی که در این مجموعه وجود دارد و همچنین سایر فعالیت‌های هنری و فرهنگی که در آن انجام می‌شود امروزه کاخ‌های سلطنتی سعدآباد را با عنوان مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد می‌شناسند. درعین حال، مجموعه سعدآباد همچنان به عنوان مرکزی برای برخی مراسم سیاسی و تشریفاتی دولت جمهوری اسلامی، ایران کاربرد دارد و برخی از این کاخ‌ها را به این امور اختصاص داده‌اند.