میراث آریا - به مناسبت نکوداشت روز جهانی موزه‌ها و هفته میراث‌فرهنگی و با هدف آشنایی هر چه بیشتر با موزه‌های شهر یزد و با شعار «موزه، پایداری و حال خوب»، بازدید و کارگاه یک‌روزه موزه‌گردی در شهر یزد برگزار شد.
در این کارگاه یک‌روزه که روز گذشته اول خردادماه و با حضور جمعی از فعالان گردشگری، خبرنگاران، وبلاگ نویسان و علاقه‌مندان به میراث فرهنگی برگزار شد، از ۹ موزه وزیری، موزه اسناد و نسخ خطی مهربان پولاد، موزه دیرینه‌شناسی کامبرین، مسجد میرخضر شاه، هفت‌گنج میرزا محمد کاظمینی، موزه تشریفات و هدایای شهرداری، موزه مارکار، نور و روشنایی و موزه خودروهای کلاسیک و دست‌ساز در یزد بازدید شد که در ادامه گزارش مختصری از این برنامه ارائه می‌شود:
بازدید از موزه وزیری
در این بازدید که شروع آن از سردر مسجد جامع کبیر یزد بود، در ابتدا موزه وزیری در مجموعه کتابخانه وزیری مورد بازدید قرار گرفت و همراهان با توضیحات حبیبی موزه‌دار توانمند مجموعه با آثار موجود و پیشینه و کارکرد آن‌ها آشنا شدند.
همچنین در اولین بخش از این کارگاه چگونگی ثبت آثار منقول و لایه‌های مختلف آن مورد بررسی قرار گرفت.
سفری به دنیای زرتشتیان با موزه نسخ خطی مهربان پولاد
در دومین برنامه بازدید از موزه‌های یزد که به مناسبت هفته میراث‌فرهنگی برگزار شد، حاضران از موزه نسخ خطی مهربان پولاد بازدید کردند.
در این بازدید، راهنمای موزه مهربان پولادی علاوه بر بیان تاریخچه اسناد تاریخی موجود در موزه، بخشی از آداب و اعتقادات زرتشتیان را تشریح کرد.
اسناد تاریخی و تجاری، نامه‌ها، تابلوها و آثار مکتوب دست‌نویس زرتشتیان از آثاری است که در این موزه در معرض بازدید قرارگرفته است. چشیدن طعم خوراکی‌های سنتی، پوشیدن البسه و حضور در جشن‌های زرتشتیان نیز از دیگر مواردی است که علاقه‌مندان می‌توانند با بازدید از این موزه تجربه کرده و به‌نوعی زندگی در فضا و فرهنگ زرتشتی را برای ساعاتی لمس کنند.
همچنین این موزه با در نظر گرفتن فضایی جهت استراحت و پُکری (مطبخ) این امکان را برای بازدیدکنندگان ایجاد کرده است که بازدیدکنندگان با نشستن در زیر سایه‌سار درختان سرو و بوی خوش اسپند مدتی بنشینند و به صلح میان ادیان فکر کنند و در دیده‌ها و شنیده‌ها تأمل کنند.
همراهان این برنامه، در ادامه کارگاه و بازدید خود نیز، در فضای پُکری به استراحت پرداخته و به میزبانی مجموعه موزه اسناد و نسخ مهربان پولاد به شکلی اصیل و جذاب موزه، با نان سیروک (نان سنتی و آیینی زرتشتیان) و پشمک و چای پذیرایی شدند.
موزه دیرینه‌شناسی کامبرین، شناسنامه تاریخی زمین
در سومین برنامه بازدید و کارگاه یک‌روزه موزه گردی شهر یزد، حاضرین از موزه دیرینه‌شناسی کامبرین بازدید کردند.
در این بازدید مجتبی پژمان‌پور، دیرینه‌شناس و راهنمای موزه، بازدیدکنندگان را با گوشه‌ای از علم دیرینه‌شناسی آشنا کرد.
در این موزه که به‌نوعی مرجع علم دیرینه‌شناسی نیز تلقی می‌شود انواع فسیل با قدمتی در مقیاس میلیون‌ها سال نگهداری می‌شود.
آشنایی اولیه با نحوه کشف و قدمت گذاری فسیل‌ها، آشنایی با تغییرات سرزمین فعلی ایران در صد میلیون سال گذشته از برنامه‌های بازدید از این موزه است.
۸۰ درصد فسیل‌های موجود در این موزه متعلق به استان یزد است و علاقه‌مندان می‌توانند در بازدید از این موزه با شناسنامه کهن سرزمین خود آشنا شوند.
عبادتگاهی باارزش میراثی
موزه مسجد میرخضرشاه یزد، بنایی با قدمت ۷۰۰ ساله و متعلق به دوره ایلخانیان است که در محله چهارمنار یزد واقع شده است.
در چهارمین ایستگاه کارگاه یک‌روزه موزه گردی شهر یزد، همراهان این برنامه از موزه مسجد میرخضرشاه یزد بازدید کردند.
مسجد میرخضرشاه حدود یک سال است که به فهرست موزه‌های شهر جهانی یزد واردشده که علت آن، وجود فرشی نفیس با قدمتی حدود یک قرن است که به دست هنرمندان اردکانی بافته شده است.
این میراث دستباف که به ثبت ملی نیز رسیده متناسب با ابعاد شبستان این مسجد بافته و وقف آن شده است و هم‌اکنون مجموعه‌ای از سماور، قهوه‌خوری، سینی و ظروف مسی که همه برای پذیرایی و روضه‌خوانی در این مسجد مورداستفاده قرار می‌گرفته نیز در پیرامون فضای این موزه به نمایش گذاشته شده است.
مقاربت این موزه با بقعه سید شمس‌الدین، سبب به وجود آمدن مسیر گردشگری در محله چهارمنار یزد شده است.
یک موزه، هفت گنجینه
موزه موقوفه میرزا محمد کاظمینی وابسته به آستان مقدس امامزاده جعفر (ع)، از موزه‌های دیدنی یزد است که هفت گنجینه ارزشمند را در خود جای داده است.
همراهان موزه‌گردی یزد در پنجمین ایستگاه کارگاه یک‌روزه موزه گردی شهر یزد، به موزه موقوفه میرزا محمد کاظمینی رسیدند.
گنجینه قرآن و کتب ادیان، تمبر، عتیقه‌جات (نگین، مهر و اشیا تاریخی)، عکس، سکه و اسکناس، اسناد و نسخ خطی و کبریت، هفت گنجینه این موزه است.
این موزه که تمام گنجینه‌های آن با هزینه شخصی واقف بزرگ میرزامحمد کاظمینی تهیه‌شده، در سال ۱۳۸۲ در محل پیشین کتابخانه عطاالله افشار آغاز به کار کرد، اما پس از ساخت ساختمان موزه در سال ۱۳۹۴ و در سه‌طبقه مجلل، به مکان فعلی خود منتقل شد.
این موزه طی سه فقره وقف‌نامه، وقف آستان مقدس امامزاده جعفر (ع) یزد شده است.
ردپای میراث ملل در دل شهرداری یزد
موزه شهرداری یزد، موزه‌ایست که از سال ۱۴۰۱ و در ساختمان شهرداری یزد افتتاح‌شده و در معرض بازدید عموم قرار گرفته است.
ششمین ایستگاه بازدید از موزه‌های یزد، موزه شهرداری یزد بود. در این موزه هدایایی نفیس از شهرهای خواهرخوانده یزد از ۱۸ کشور جهان نگهداری می‌شود.
این هدایا که از سال ۱۳۷۵ گردآوری‌شده، نشانه ارتباط فرهنگی میان یزد و ملل جهان است. آثاری باارزش فرهنگی از کشورهایی نظیر عمان، مجارستان، ژاپن و گرجستان، زینت‌بخش این موزه شده است.
همچنین دیوارنگاره‌ای از نمادهای سنتی و مذهبی و سیر تکامل صنعت در یزد در کنار این موزه به چشم می‌خورد.
علاقه‌مندان می‌توانند در ساعات اداری و به‌صورت رایگان از این موزه گران‌بها بازدید کنند.
موزه مارکار، نماد نوع‌دوستی
موزه مارکار، موزه‌ای در مرکز شهر یزد است که توسط یکی از زرتشتیان خیر هندی به نام پشوتن‌جی دوسابایی مارکار راه‌اندازی شده است. همراهان تور موزه‌گردی در هفتمین بازدید خود از موزه‌های یزد به موزه مارکار رسیدند.
موزه مارکار که با نام موزه تاریخ و فرهنگ زرتشتیان هم شناخته می‌شود در زیرزمین مجموعه مارکار واقع شده است، مجموعه‌ای که ساخت آن از ۱۳۱۲ آغاز شد و ۱۳۱۳ به پایان رسید و شامل دبیرستان (فعال)، دبستان و پرورشگاه (غیرفعال) است.
بازدیدکنندگان با پوشش‌های دینی و سنتی، جشن‌ها و مراسم‌ها، سبک زندگی زرتشتیان قدیم و زندگی پشوتن جی دوسابایی مارکار بیشتر آشنا شدند.
میراثی آهنی اما دوست‌داشتنی
موزه اتومبیل‌های تاریخی، کلاسیک و دست‌ساز، هشتمین ایستگاه بازدید در کارگاه یک‌روزه موزه گردی یزد بود.
علاقه‌مندان در این موزه می‌توانند از خودروهای قدیمی و دست‌ساز این موزه بازدید کرده و با تاریخچه آن‌ها آشنا شوند.
این موزه که از سال ۹۶ آغاز به کارکرده است، در مجاورت سازمان فرهنگی هنری ورزشی شهرداری یزد قرار دارد و حدود ۴۰ خودرو را در خود جای داده است.
همچنین در مجاورت موزه خودروی یزد، گنجینه‌ای از سنگ‌های گران‌قیمت، زینتی و شهاب‌سنگ وجود دارد که به گفته اردانی، صاحب موزه خودرو، تا چند ماه آینده به موزه ارتقا خواهد یافت.
گفتنی است موزه خودروهای تاریخی، کلاسیک و دست‌ساز یزد در نوروز ۱۴۰۲ عنوان پربازدیدترین موزه یزد را به خود اختصاص داده است.
نور و روشنایی، امیدبخش حیات
ایستگاه پایانی کارگاه یک‌روزه موزه گردی یزد به موزه نور و روشنایی یزد رسید.
ابزارهای نور و روشنایی مانند انواع چراغ، شمعدان، آینه، آثار مزین به الماس یا فلزات براق و آثار منقش به المان‌های نوری از جمله آثاری است که در این موزه در معرض بازدید عموم قرار گرفته است.
بنای این موزه که عمری در حدود یک قرن دارد، در سال ۷۸ به ثبت ملی رسیده و پس از مرمت در سال ۱۴۰۱ بازگشایی شده است.
علاقه‌مندان می‌توانند با تاریخچه و جایگاه نور در زندگی بشر از گذشته تاکنون آشنا شوند.
در این کارگاه و بازدید یک روزه سعی شد تا موزه های یزد ازدیدگاهی متفاوت به حاضران معرفی شود و فعالان گردشگری از این به بعد در تورهای خود، بیشتر گردشگران را به آمدن به فضای موزه ها و موزه داری تشویق کنند که امیدواریم در این برنامه به اهداف مورد نظر خود برسیم.